MLECZKO PSZCZELE
- Mleczko pszczele jest produktem niezwykle złożonym, wydzielanym przez gruczoły gardzielowe młodych 3-9-dniowych pszczół robotnic, zwanych w tym
okresie rozwoju karmicielkami. Służy ono do karmienia larw pszczół robotnic i larw trutni w ciągu pierwszych 3 dni życia. W późniejszym okresie
pszczoły te otrzymują pokarm złożony z pyłku kwiatowego, miodu i śliny, natomiast matka pszczela jest karmiona mleczkiem pszczelim w
ciągu całego życia larwalnego, a także w okresie czerwienia (składania jajeczek). Mleczko pszczele jest substancją o konsystencji i barwie zależnej od dnia
karmienia larw pszczelich.
W trzecim i kolejnych dniach pozyskiwania mleczko pszczele przyjmuje
zabarwienie od jasnokremowego do jasnożółtego. Charakteryzuje się cierpkim i kwaskowatym smakiem oraz swoistym ostrym zapachem.
POZYSKIWANIE MLECZKA PSZCZELEGO
- System
Apipol umożliwia bardzo łatwe przygotowanie rodziny do produkcji
mleczka pszczelego poprzez możliwość precyzyjnego sterowania
wielkością gniazda, wentylacją, podkarmianiem i dostarczaniem wody.
W czasie pozyskiwania mleczka rodzinie nie może zabraknąć pożytku,
pyłku oraz wody. Chodzi o to, aby jak najliczniejsza grupa pszczół
zajmowała się wydzielaniem mleczka, a nie np. dostarczaniem wody w
czasie upałów.
- W
dniu rozpoczęcia produkcji mleczka wyszukuje się odpowiednią ilość
jednodniowych larw. Larwy te mają długość 3 mm i są nieznacznie
wygięte i błyszczące. Najłatwiej jest wyszukać larwę w odpowiednim
wieku patrząc na plaster w mocnym oświetleniu, na dnie komórek widać
wtedy błyszczące mleczko, a na jego tle słabo widoczne „niteczki”
larw. Larwy do przekładania nie powinny być narażone na bezpośrednie
działanie promieni słonecznych, wiatru lub zimna. Ramkę można
osłonić np. wilgotną czystą tkaniną lnianą lub bawełnianą a
odbieramy je z uli bezpośrednio przed rozpoczęciem przekładania.
- Na
dnie odpowiednio przygotowanych miseczek umieszcza się rozrzedzone
mleczko pszczele. Gęstość zakroplonego mleczka i jego ilość powinna
być taka, aby po przewróceniu beleczki miseczkami w dół i lekkim
wstrząśnięciu mleczko nie wypływało, ani nie skapywało. Po
zakropleniu beleczkę należy lekko wstrząsnąć w celu wyrównania
powierzchni mleczka. Temperatura poddawanego mleczka winna wynosić
ok. 35 C tj. powinna być zbliżona do temperatury w gnieździe.
- Do
tak przygotowanych miseczek przekładamy larwy. Plaster z larwami
umieszczony jest na pochylonym pulpicie z poprzeczką
uniemożliwiającą zsunięcie się ramki. Do przełożenia larw potrzebna
jest specjalnie do tego przystosowana łyżeczka, mająca na końcu
szerokość 1 mm. Łyżeczkę podsuwa się pod larwę od strony grzbietowej
tak, aby jej nie dotknąć, lecz wziąć ją wraz z pewną ilością mleczka
pszczelego. Larwę na łyżeczce przenosi się do miseczki matecznikowej
i wkłada do znajdującej się tam kropelki mleczka. Następnie
przechyla się łyżeczkę i cofa tak, aby larwa spłynęła do miseczki.
Larwy, które za pierwszym razem nie uda nam się przełożyć, usuwa się
z komórki, ponieważ mogły zostać uszkodzone.
- Pracownia,
w której przekłada się larwy winna mieć temperaturę powietrza około
26ºC i wilgotność względną, powyżej 70 %, aby larwy nie
wyziębiły się i nie wyschły. Jak najszybciej po przełożeniu larw
powinny one trafić do ula produkującego mleczko. Ramki z beleczkami
należy przenosić miseczkami do góry, dopiero po otworzeniu ula
odwracamy je miseczkami w dół i delikatnie układamy w puste
uprzednio przygotowane miejsca pomiędzy młody czerw. Należy uważać,
aby nie przenieść matki. Koniecznie należy sprawdzić, czy pszczoły
nie zaciągnęły ”dzikich” mateczników, a jeśli takie
zostaną zauważone - usunąć. Po trzech dniach ramki matecznikowe
zostają wyciągnięte z ula, larwy usunięte, a mleczko pszczele
zostaje odciągane za pomocą specjalnej pompy próżniowej, gdzie
następnie jest przechowywane w specjalnych pojemnikach.
SKŁAD CHEMICZNY
- Skład
chemiczny mleczka pszczelego przeznaczonego do odżywiania larw
przyszłych matek pszczelich jest znacznie
bogatszy od składu
mleczka pszczelego podawanego larwom pszczół robotnic i trutni.
Pokarm ten jest między innymi wzbogacony w hormony płciowe, co w
konsekwencji ma zasadniczy wpływ na szybkość rozwoju larw oraz na
wielkość, płodność i długość życia pszczół. Mleczko pszczele zawiera
60-70% wody i 30-40% suchej masy, w której znajduje się 12-15%
białka,
1,7-6% lipidów,
9-15% węglowodanów,
do 4% innych substancji
organicznych oraz
0,7-1,2% związków
mineralnych.
Dotychczas, w mleczku pszczelim stwierdzono ponad 120 substancji
chemicznych i biopierwiastków.
- Białka
występujące w mleczku pszczelim należą do pełnowartościowych
i zawierają zazwyczaj 18 aminokwasów, m.in. alaninę, glicynę, kwas
glutaminowy, fenyloalaninę i in. Sześć aminokwasów występujących w
mleczku pszczelim (fenyloalanina, leucyna, lizyna i in.) zaliczanych
jest do związków
egzogennych, które
muszą być dostarczane do organizmu wraz z pożywieniem. Białka w
mleczku pszczelim składają się głównie z albumin
i globulin,
które zazwyczaj występują w równych ilościach. Wykazano także, że w
mleczku pszczelim występuje także niewielka ilość białka podobnego
do kolagenu
ludzkiego. Niektóre
białka mleczka pszczelego wykazują aktywność enzymatyczną, a do
najważniejszych enzymów należą proteazy, kwaśna fosfataza, amylaza i
inwertaza.
- Obok
białek, w skład mleczka pszczelego wchodzą substancje
lipidowe (tłuszcze
oraz substancje tłuszczopodobne), węglowodany (fruktoza 11%, glukoza
10%, pentoza 17,5% oraz w mniejszych ilościach sacharoza (do 1%),
maltoza, furanoza i in.). Mleczko pszczele zawiera liczne kwasy
organiczne
(ok.
4,8%), które warunkują jego smak.
- Mleczko
pszczele jest bogate w witaminy,
a w szczególnie dużych ilościach występuje kwas pantotenowy, kwas
nikotynowy (prowitamina PP), witamina PP oraz inozytol. Wyodrębniono
także występowanie hormonów
płciowych
(estradiol, progesteron i testosteron), neurohormonu acetylocholina,
związków pterydynowych oraz biopierwiastków (potas,
sód,
magnez).
WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE
- Jak
podaje literatura przedmiotu, badania wykazały wyraźne odnawiające
właściwości mleczka
pszczelego. Przejawiało się to znacznym przyspieszeniem odbudowy
tkanek miękkich, skracając czas gojenia
się ran i ciężkich
oparzeń. Działanie
mleczka pszczelego wpływa również na odnowę
osteoblastów
(komórek odpowiedzialnych za gojenie się tkanki kostnej).
- Mleczko
pszczele podawane w postaci wstrzyknięć wzmaga oddychanie
tkankowe i procesy
fosforylacji oraz podwyższa aktywność enzymatyczną fibroblastów i
makrofagów. Ponadto, produkt ten wykazuje wyraźne właściwości
przeciwbakteryjne.
Działa na ziarniaki Gram-dodatnie (Staphyloccocus
aureus,
Staphyloccocus albus,
Streptococcus
haemolyticus),
laseczki tlenowe (Bacillus
anthracis) i prątki
(Mycobacterium
tuberculosis), jak
również na pałeczki Gram- ujemne (Escherichia
coli, Salmonella
typhi). Stwierdzono,
że mleczko pszczele hamuje rozwój drożdżaków
i pleśni patogennych
dla człowieka,
w tym Candida
albicans, czy
Microsporum canis).
Co więcej, działa przeciwwirusowo,
m.in. na wirusy grupy A i B (Influenzavirus
hominis A i B),
oraz wirusa świnki (Paramyxovirus
parotitis).
- Liczne
spostrzeżenia wskazują, że mleczko pszczele posiada właściwości
przeciwnowotworowe.
Dobre wyniki badań na zwierzętach uzyskano m.in. w przypadku
białaczek przeszczepialnych oraz doświadczalnie wywołanego raka
Ehrlicha. Przypuszcza się, że działanie przeciwnowotworowe związane
jest z obecnością w mleczku pszczelim kwasów
docenowych (kwasu
10-hydroksy-Δ-2-decenowego).
- W
schorzeniach powstałych na tle autoimmunoagresji
narządów
i tkanek
mleczko pszczele wywiera wyraźne działanie immunodepresyjne,
obniżając wytwarzanie przeciwciał skierowanych przeciwko własnym
antygenom.
- Często
podkreśla się znaczny wpływ mleczka pszczelego na układ
krwiotwórczy.
Zwłaszcza małe dawki tego produktu (do 10 mg dziennie) podwyższają
liczbę retykulocytów, zwiększają objętość krwinek czerwonych i
poziom zawartej w nich hemoglobiny, a także zawartość żelaza w
surowicy krwi. Wyniki badań na zwierzętach wskazują, że mleczko
pszczele wywiera wpływ na ośrodkowy układ nerwowy, wzmaga
działalność kory mózgowej. Mleczko pszczele wywołuje u ludzi stan
pobudzenia, poczucia zdrowia, chęci do życia oraz stan cielesnej i
duchowej pogody.
- Działanie
przeciwcukrzycowe
omawianego produktu pszczelego należy tłumaczyć występowaniem
w
mleczku pszczelim peptydów, które mają budowę chemiczną i masę
cząsteczkową zbliżoną do insuliny – hormonu wytwarzanego przez
trzustkę, regulującego przyswajanie glukozy przez organizm.
- Niektórzy
badacze przypuszczają, że działanie mleczka pszczelego na organizm
polega na jego nieswoistym oddziaływaniu na mezenchymę
– tkankę embrionalną, która charakteryzuje się dużą siłą
rozwojową. Z tkanki tej wywodzą się kości, chrząstki, ścięgna i
mięsnie gładkie, układ krwiotwórczy i krew, a także układ krwionośny
i limfatyczny. W trakcie starzenia się tkanka mezenchymalna ulega
stopniowemu niedokrwieniu, a zatem usprawnienie tego procesu przez
podawanie mleczka pszczelego ludziom
w podeszłym wieku ma
kapitalne znaczenie.
ZASTOSOWANIE W LECZENIU CHORÓB WEWNĘTRZNYCH
- Działanie
na układ immunologiczny
- Mleczko pszczele zaliczane jest do produktów o nieswoistym
działaniu na organizm człowieka. Jednak ze względu na dużą zawartość
substancji biologicznie czynnych
i wielokierunkowe działanie
należy do wartościowych produktów leczniczych. Najczęściej stosowane
jest do leczenia drobnych dolegliwości oraz do celów zapobiegawczych
i kosmetycznych. Stosowanie preparatów na bazie mleczka pszczelego
wywiera korzystny wpływ na stan
fizyczny i
psychiczny
człowieka. Stosowane w małych dawkach przez długi okres czasu
wykazuje działanie ogólnie wzmacniające,
usuwa zmęczenie, polepsza wzrok, podwyższa efektywność pracy i
powoduje przypływ sił
życiowych. Polecane
jest do stosowania w stanach wyczerpania nerwowego, bezsenności i
zmniejszeniu sprawności umysłowej. Stosuje się je z powodzeniem w
przypadku braku łaknienia (anoreksji)
i niedożywienia (hipotrofii).
Wykazuje wyraźne działanie immunodepresyjne. U mężczyzn wzmaga
potencję.
- Schorzenia
układu krążenia -
Literatura podaje, że mleczko pszczele stosowane jest w leczeniu
niektórych schorzeniach serca i naczyń (choroba niedokrwienna serca,
miażdżyca naczyń i stany pozawałowe). Stwierdzono, że mleczko
pszczele rozszerza naczynia krwionośne ułatwiając dostęp krwi do
narządów i tkanek, a także obniża ciśnienie krwi. Z drugiej strony
stosowane jest przy niskim ciśnieniu tętniczym. Można zatem przyjąć,
że ma ono właściwości regulujące
ciśnienie krwi.
- Choroby
krwi – Mleczko
pszczele stosuje się najczęściej w niedokrwistości
z niedoboru żelaza. Leczy również niedokrwistość megaloblastyczną i
normalizuje skład białkowo-elektrolitowy krwi.
- Schorzenia
przewodu pokarmowego
– Do grupy schorzeń wewnętrznych często leczonych za pomocą
mleczka pszczelego należy choroba
wrzodowa żołądka i
dwunastnicy. Szczególnie podatna na leczenie tym produktem pszczelim
jest choroba wrzodowa dwunastnicy, a mleczko pszczele podaje się w
tym przypadku jako środek wspomagający obok ogólnie stosowanych
leków.
- Schorzenia
innych narządów wewnętrznych
– Mleczko pszczele znalazło zastosowanie w leczeniu stanów
zapalnych wątroby i woreczka żółciowego. Wykazuje ono wyraźne
działanie ochraniające tkankę wątrobową różnego rodzaju substancjami
toksycznymi, a także zapobiega powstawaniu marskości wątroby. Poza
tym, mleczko pszczele stosuje się z powodzeniem w stanach zapalenia
trzustki oraz
przewlekłej niewydolności nerek. Stwierdzono, że działa moczopędnie,
co jest szczególnie pomocne przy leczeniu otyłości.
- Choroby
układu oddechowego –
Najczęściej mleczko pszczele stosowane jest do leczenia egzogennych
postaci astmy oskrzelowej (atopowej), stanów
zapalnych oskrzeli.
Jest polecane w gruźlicy płuc, zwłaszcza w okresie rekonwalescencji.
- Choroby
narządu ruchu –
Obiecujące efekty lecznicze otrzymano w przypadku stosowania mleczka
pszczelego w schorzeniach reumatycznych, jak choroba
reumatyczna,
reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stanów
kręgosłupa, choroba zwyrodnieniowa stawów i reumatyzm pozastawowy, a
także w nerwobólach (rwa kulszowa, lędźwioból), migrenach
oraz bólach pourazowych.
- Schorzenia
dermatologiczne –
Dzięki temu, że mleczko pszczele zawiera białka, tłuszcze, cukry,
kompleks witamin i biopierwiastki, dodaje się je do wielu preparatów
leczniczych w postaci maści i stosuje w celu odnowy
skóry.
Mleczko pszczele
wykorzystywane jest w leczeniu trudno
gojących się ran, w
tym ran oparzeniowych i odleżyn,
a także wrzodów żylakowych i troficznych.. Z powodzeniem leczy się
również takie schorzenia, jak łojotok skóry twarzy, egzemy
łojotokowe, toczeń rumieniowaty oraz liszaje rąk i nóg. Stosowanie
mleczka pszczelego w postaci maści (czy aerozoli), połączone z
przyjmowaniem tego produktu pszczelego drogą doustną prowadzi w dość
krótkim okresie czasu do ustąpienia powyższych dolegliwości.
- Zastosowanie w geriatrii –
Występowanie w mleczku pszczelim dużej liczby substancji
biologicznie aktywnych stwarza wyjątkowo korzystne możliwości
poprawy upośledzonych wiekiem czynności organizmu. Osiągnięto
zadowalające wyniki w leczeniu zarówno głównych, jak i szczególnych
chorób wieku starczego. Chorobami spotykanymi u ludzi starszych,
które z powodzeniem leczy się za pomocą mleczka pszczelego są m.in.:
- zespoły
mózgowe (zaburzenia
krążenia, miażdżyca
naczyń mózgowych),
- zaburzenia
układu nerwowego (zwolnienie reakcji psychomotorycznych),
- choroby
serca i naczyń (niedociśnienie
i nadciśnienie tętnicze,
zakrzepowe zapalenie żył, miażdżyca zarostowa tętnic kończyn
dolnych),
- choroby
kości (osteoporoza)
i złamania,
- choroby
przewodu pokarmowego (wrzody żołądka i dwunastnicy, zaparcia),
- zaburzenia
w odżywianiu (niedożywienie,
otyłość),
- nieotrzymanie
moczu i stolca,
- stany
osłabienia po
chorobach zakaźnych i operacjach.
PRZECIWWSKAZANIA
- Przeciwwskazaniem
do stosowania mleczka pszczelego jest uczulenie na ten produkt,
charakteryzujące się zaburzeniami ze strony układu pokarmowego (po
podaniu doustnym) i reakcjami alergicznymi (w kontakcie ze skórą),
które po zaprzestaniu podawania mleczka pszczelego ustępują. Mleczka
pszczelego nie należy stosować w chorobie Addisona, ostrych
chorobach zakaźnych, alergicznych i nowotworowych.
|