PROPOLIS

PROPOLIS jest produktem bezpostaciowym o charakterystycznym zapachu oraz gorzkim i piekącym smaku. Ma różnorodne zabarwienie: brązowe, szare, brunatne, a nawet czarne. Propolis rozpuszcza się w alkoholu etylowym; po dodaniu do wody tworzy mlecznobiała zawiesinę. Wyciągi (ekstrakty) z propolisu uzyskuje się za pomocą 70% alkoholu etylowego. Optymalna temperatura ekstrakcji wynosi 40oC. Po odparowaniu alkoholu otrzymuje się półpłynny zagęszczony wyciąg z propolisu.

POZYSKIWANIE PROPOLISU

Pozyskiwanie propolisu następuje najczęściej przez dokładne oczyszczenie miejsca styku ramek z ulem, samych ramek, beleczek odstępnikowych lub powałek. Dużą ilość tego surowca pozyskuje się jesienią i wczesną wiosną. W systemie APIPOL stosuje się wkładki plastikowe, które mocuje się w powałce. Stosowanie plastykowych wkładek z wyciętymi trapezowymi szczelinami jest najnowszym i najbardziej higienicznym sposobem pozyskiwania kitu pszczelego. W ulach systemowych APIPOL stosowane są specjalne powałki z okrągłymi otworami o średnicy 83 mm. Miejsca styku, a często całe otwory pszczoły powlekają stosunkowo czystym kitem. Wkładki z propolisem należy włożyć do chłodziarki, ponieważ zimny i kruchy kit pszczeli łatwo odpryskuje od gładkiej powierzchni tworzywa. Z jednego ula systemowego można uzyskać ok. 15dag czystego propolisu.

SKŁAD CHEMICZNY

Propolis charakteryzuje się złożonym i dość zróżnicowanym składem chemicznym, w zależności przede wszystkim od rośliny, z której jest zbierany i od pory zbioru. Obecnie zdefiniowano około 300 składników propolisu. Należą do nich związki fenolowe, flawonoidy, terpeny, substancje lipidowo-woskowe, biopierwiastki i inne składniki.
Związki fenolowe stanowią największą grupę składników propolisu (77%), należą tu fenolokwasy, alkoholofenole, estry aromatyczne, aldehydofenole, ketofenole, etery aromatyczne i kumaryny. W grupie fenolokwasów wymienia się: kwas benzoesowy, cynamonowy, kawowy, ferulowy i ich pochodne. Drugą pod względem liczebności grupę związków chemicznych stanowią flawonoidy – w propolisie wyodrębniono blisko 50 flawonoidów, m.in. chryzynę, apigeninę, galanginę, kemferol, pinocembrynę.
Substancje lipidowo-woskowe, w odróżnieniu od wosku pszczelego nazywane są woskiem roślinnym. W skład tych substancji wchodzą głównie kwasy tłuszczowe, ich estry z alkoholami jednowodorotlenowymi oraz węglowodory i sterole.
Dotychczas stwierdzono występowanie w propolisie 30 biopierwiastków (ok. 0,8%). W największej ilości występuje wapń, magnez, mangan, cynk, miedź, żelazo, krzem i glin. W skład propolisu wchodzą również witaminy, białka, enzymy, wolne aminokwasy i węglowodany.

WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE

Najbardziej czynną biologicznie grupą związków występujących w propolisie są flawonoidy, które nadają mu zdecydowane, wielokierunkowe działanie biologiczne. Działanie to wspomagają związki fenolowe, głównie fenolokwasy, a także kofeiniany, aldehyd cynamonowy i sterole roślinne.
Jedną z najbardziej wartościowych właściwości propolisu jest jego działanie przeciwdrobnoustrojowe, szczególnie na bakterie i grzyby chorobotwórcze. Do drobnoustrojów wrażliwych na wyciągi z propolisu należy zaliczyć gronkowce, paciorkowce, grzyby drożdżoidalne oraz dermatofity. Skuteczne działanie wyciągów z propolisu odnotowano także w przypadku wirusów chorobotwórczych dla człowieka, takich jak wirusy grypy, opryszczki i zapalenia opon mózgowych.
Wyciągi propolisowe przyspieszają zdecydowanie odnowę tkanek, m.in. tkanki miękkiej, łącznej, chrzęstnej i kostnej. Wzmagają one ziarninowanie ran i ich bliznowacenie. Odznaczają się aktywnością cytostatyczną. Stwierdzono ich silne działanie na hodowle tkankowe wielu nowotworów ludzkich, m.in. nosogardzieli, nowotworów szyjki macicy i wątroby.
Etanolowe wyciągi z propolisu wykazują działanie stymulujące układ odpornościowy. Propolis zwiększa funkcje obronne organizmu wobec bakterii i wirusów chorobotwórczych, a poddawany wraz ze szczepionkami powoduje znaczny wzrost wytwarzania przeciwciał przez organizm. Ponadto, odznacza się silnymi właściwościami przeciwutleniającymi. Polegają one na zdolności przechwytywania przez propolis wolnych rodników. Substancje te powstają w wyniku różnych niekorzystnych procesów, takich jak stres, zakażenia czy promieniowanie jonizujące. Wśród chorób powstałych na tym tle wyróżnia się: chorobę wrzodową dwunastnicy, toksyczne uszkodzenie wątroby, samoistną rozedmę płuc, reumatoidalne zapalenie stawów, uszkodzenia struktur mózgu, miażdżycę, obniżenie odporności na zakażenia oraz choroby nowotworowe.
Propolis już w niewielkich stężeniach hamuje zlepianie się płytek krwi, dzięki czemu zabezpiecza naczynia krwionośne przed powstawaniem zakrzepów. Do innych wartościowych właściwości propolisu zalicza się jego silne działanie: przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przeciwcukrzycowe i przeciwpróchnicze.

DZIAŁANIE LECZNICZE

   1. SCHORZENIA MIEJSCOWE

     Za pomocą propolisu leczy się ropne choroby skóry, w tym zakażenia wywołane przez gronkowce (czyraki i ich postać gromadną), przewlekłe zapalenie mieszków włosowych, zapalenie gruczołów potowych, ropnie pach, a także zakażenia paciorkowcowe i mieszane, tj. piodermie przewlekłe wrzodziejące, zajady. Badania kliniczne wskazują na 76% skuteczność propolisu w leczeniu tego typu schorzeń.

     Pozytywne wyniki uzyskuje się również w leczeniu grzybic skóry różnego pochodzenia, wywołane zarówno przez dermatofity (grzybice skóry), jak i grzyby drożdżoidalne oraz choroby alergiczne skóry (neurodermatozy, wypryski).

     Korzystne działanie propolisu, manifestujące się ponad 80% odsetkiem wyleczeń stwierdzono u chorych cierpiących z powodu żylakowych owrzodzeń podudzi. Z dobrym skutkiem stosuje się również propolis miejscowo i do wewnątrz w guzach krwawnicowych i szczelinach odbytu. Taka forma terapii pozwala na usunięcie bólu, zahamowanie krwawienia i zabezpiecza przed nawrotami ostrych stanów choroby.

     Propolis okazał się skuteczny także w przypadku leczenia termicznych uszkodzeń skóry (odmrożenia i oparzenia) oraz stał się pomocnym środkiem w wielu schorzeniach chirurgicznych (zapalenia kości i szpiku kostnego, amputacje i przeszczepy, rany po zabiegach chirurgicznych okolicy odbytu, zmiażdżenia palców rąk, dłoni, podudzi).

     Schorzenia gardła i krtani są także podatne na leczenie propolisem, zwłaszcza ostre nieżytowe zapalenie gardła i krtani oraz przewlekłe zapalenie gardła. Za pomocą propolisu leczy się również liczne schorzenia jamy ustnej (afty), grzybicze zapalenie jamy ustnej (pleśniawki), czy powierzchniowe zapalenie języka.

     Propolis jest cennym środkiem stosowanym w stomatologii przy opracowywaniu ubytków próchniczych, w nadwrażliwości tkanek zęba, chorobach miazgi zębowej i kanałów korzeniowych, ostrym i przewlekłym zapaleniu ozębnej, wrzodziejącym zapaleniu dziąseł oraz paradontozie.

     Badania prowadzone w kraju świadczą o prawie 98% odsetku wyników pozytywnych w leczeniu propolisem ran po operacjach położniczych. Propolis jest stosowany w rzęsistkowym zapaleniu pochwy, w bakteryjnym i grzybiczym zapaleniu pochwy oraz przy nadżerkach szyjki macicy.

  2. SCHORZENIA WEWNĘTRZNE

     W wielu przypadkach schorzeń wewnętrznych zastosowanie propolisu pozwala na wyleczenie bądź wyraźną poprawę stanu zdrowia chorych. Dobre efekty uzyskano np. w leczeniu schorzeń układu krążenia (nadciśnienie tętnicze), w chorobach przewodu pokarmowego (stany zapalne żołądka i jelit, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy) oraz układu oddechowego (przewlekłe zapalenie migdałków, nieżyt krtani, astma oskrzelowa atopowa (alergenna).

     Badania kliniczne wykazały, że propolis stosowany wspomagająco pozwala na uzyskanie znacznej poprawy stanu zdrowia we wczesnych przypadkach wirusowego zapalenia wątroby.

PRZECIWWSKAZANIA

Zasadniczym przeciwwskazaniem do stosowania propolisu jest uczulenie na ten produkt. Do osób podatnych na alergię propolisową należą zazwyczaj osoby uczulone na użądlenia pszczół oraz cierpiące na alergiczne schorzenia skóry i dróg oddechowych. W przypadku tej grupy ludzi, przy miejscowym zastosowaniu propolisu mogą wystąpić zaczerwienienie i świąd skóry oraz obrzęk, a po podaniu doustnym – obrzęk błon śluzowych, nudności oraz spadek ciśnienia tętniczego. Należy dodać, że alergia na propolis nie jest zjawiskiem zbyt częstym.

WSZYSTKO O..